Donnerstag, 10. Juli 2008

Ертөнцийн төгсгөлийг үз 2

Оросууд тухайн үед олон жижиг ханлигуудаас тогтож байснаас тэр дундаа Киевийн ноён хамгийн хүчирхэг нь байсан байна. Киев нь тухайн үедээ дэлхийн томоохон хотуудын нэгэнд тооцогдож байжээ.
Киевийн хойд талд Ростов Сустал -ын ханлигт тухайн үед одоогийн Москва хот дөнгөж гэж жижиг хот байсан, харин баруун талд Халитч гэдэг төв хоттой Галзиан -ны ханлиг баруун талаараа Унгар, Польшийн эзэнт гүрнүүдтэй хил залган, хойд талд Новгород нийслэлтэй Новгород ханлиг оршиж байжээ.
1222 оны эцсээр Каучакын Кутан хаан монголчуудаас айн дүрвэж, Митислав ноёноос тусламж гуйн очиж охиноо суулгаснаар холбоотон болсон байлаа.
Кутан хаан өнөөдөр тэд бидний нутгийг ядах юмгүй авсан маргааш тэд ийш та нарын нутагийг авхаар ирэх болно гэж мэдээлжээ.
Мөн оросууд адилхан шашинтай Аланууд монголчуудад ядах торох юмгүй дийлдсэнийг сонссон байсан байна.
Энэ бүх мэдээнээс үндэслэж Оросын ханлигууд нэгдэж, зэвсэг барин эсрэг тэмцэх үү? Эсвэл түр хугацаагаар дүрвэхүү гэдгээ хүртэл ярилцаж байжээ.
Олон аймшигт мэдээнээс сүрдсэн оросууд
Эдгээр харийнхан хаанаас ирэв ээ?
Тэдгээр иргэд домогт гардаг Пристер ноён уу?
ингэж олон удаа цуглан ярилцсаны эцэст:
Бүх ханлигууд өөрсдийн ноёдын доор цэрэг цуглуулж Киевийн ноён Митиславын удирдлагаар Монголчуудын эсрэг хөдөлжээ.
Оросын цэргүүд харахад сүрдэм том биетэй, гялалзсан хүнд хуяг дуулгатай, морьд нь хүртэл бүрэн тоноглогдсон ялангуяа Боярууд нь алтадсан хуяг дуулгатай, хар өнгийн савхин урт түрийтэй гутал углаж сүр жавхлантайгаар Днепр мөрний сав газраар Монголчуудыг угтан хөдөлжээ.
Монголчуудын арми тухайн үед ердөө л 3 түмэн цэргээс бүрдэж байлаа.
Тулаан эхлэхийн өмнө Зэв, Сүбээдэй нар 10 хүнийг илч болгон, түүн дотор мөн нэг христ шүтлэгтнийг оросын ноёдууд рүү хөдөлгөж, энэ хугацаанд цаг хожин яахыг хэлцсэн байна.
Илч омог бардам хэлэхдээ
Бид бүхэн танай газар нутгыг эзлэн түрэмгийлээгүй, эвдэн сүйтгээгүй билээ.
Харин та бүгд зэвхий царайтан Каучакуудын үгэнд орж бидний эсрэг цэрэг хөдөлгөжээ.
Бурхан биднийг эртний бидний боол болох зэвхий царайтнуудыг гэсгээхээр илгээсэн билээ. Хэрвээ та бүхэн өөрсдийн дундаас бидний боолуудыг гаргаж өгвөл өөрсдийн газар нутаг, эд агуурсаа хадгалан үлдээж болно.
Оросууд Монголчуудын энэхүү үйлдлийг айж байна гэж ойлгосон бөгөөд даруй элчийг алсан байна.
Үүний дараагаар Монголчууд дахин элчийг томилон илгээж дайны товыг зарласан байна
Элч ирж хэлэхдээ
Бид бүхэн та нарт ямар ч муу зүйлс хийгээгүй байхад, та нар дахин муусайн зэвхий царайтнуудын үгэнд орж, манай элчийг алжээ.
Хэрвээ хүсэж байвал иртүгэй!!!
Мөнх тэнгэр бидний шүүгч байх болно!!!
Энэ удаад оросууд элчийг алаагүй байна.
Үүний дараагаар Оросын бүх ханлигууд, Каучакуудын хүч нэмэгдүүлсэн морьтонгуудтай нийлж Днепр мөрний ойролцоо Монголчуудын ирэхийг хүлээн цэргээ засжээ.
Урьдын адил Зэв жанжин өөрийн хүмүүсийн хамт толгойн анги болон эхэнд нь очсон байна.
Монголчуудын ирж буудалласан байхыг оросын тагнуул анги шөнө дөлөөр очин ,
Сэгсгэр жижиг морьдтой, эсгий, ширэн хувьцас бүхий жижигхэн биетэй эрс гал тойрон суухыг харсан бөгөөд өөрсдийн ноёддоо очин байдлыг илтгэсэн байна.
Үүний дараагаар Митислав ноёны арми толгойн ангиар явж байхдаа монголын хэдхэн хүнээс бүрдсэн тагнуул ангитай тааралдсан бөгөөд ядах юмгүйгээр бүслэн авч бүгдийг нь тэр дор нь үгүй хийж эхний ялалтыг авсан байна.
Митислав ноёны удирдлаган доор байсан Каучакууд дийлэгдсэн эрсийн толгойг морьныхоо сүүлэнд зүүж их л сүр бардамаар бусад ноёдуудад үзүүлэн давхилджээ. Оросын арми Монголчуудын эдлэл хэрэглэл, морьд, олзлогсодыг харж нөгөө сүр дуулиан болоод байсан арми ердөө л энэ үү гэцгээн ихээхэн хөөрч байснаас гадна бүх Ханлиг, ноёдууд ялалтыг зөвхөн өөрийн хүчээр авч нэр алдраа дуурсгах хүсэл нь оволзож байжээ.
Энэ бүхэн Монголчууд дийлдэж байгаа биш харин Зэв, Сүбээдэй нарын нарийн бодож олсон төлөвлөгөөний дөнгөж эхлэл байсан юм.
Оросын арми 82 000 мөн Каучакуудын 10 000 морьтонгоос бүрдсэн нүсэр арми Монголын 30 000 хүнтэй армитай тулаахаар Днепр мөрний эрэгт хоёр талаас цэргээ зассан байна.
Энэ хооронд Зэв жанжин бүх цэргийн дундаас 5000 шилдэг цэргийг шилэн эсрэг талынхаа ард талд гарч амжжээ.
Тулаан эхэлж нэг их удаагүй байхад Монголчууд эмх замбараагаа алдан хэсэг хэсэг болон буцан дутаасан байна.
Үүнийг харсан эрх мэдэл нэр алдарт дуртай, нэгдсэн зохион байгуулалт байхгүй оросын нүсэр арми ар талаас нь хөөсөн бөгөөд хэсэгчилэн зугтсан Монголчуудтай байлдах тоолондоо хоорондоо холдон, жижиг тулаан бүрт өөрсдийгөө ялж байгаа мэт санагдаж улам бүр улангасан байжээ.
Иймэрхүү янзаар 9 хоногийн туршид Монголчуудыг хөөсний дараагаар Оросын армийн толгойн анги буюу Каучакууд Калка голын эрэгт таран эмх замбараагүй зугтаж байсан монголчуудын арми биш харин маш нарийн зохион байгуулалтай жинхэнэ Монголын армийг олж харсанаар, олон хоногийн ялагдал зугталт өгөөш байсаныг мэдсэн байна.
Ингээд шилдэг 5000 цэрэг бүхий Зэвийн толгойлсон анги хойд талаас нь Сүбээдэйн толгойлсон Монголын бүх хүчин урд талаас нь цохин 1223 оны 3 сарын 31 ны өглөө буюу Оросын тоололоор гэгээн Ерамесийн өдөр бүрэн устгаж дуусгажээ.
Үүний дараа Оросын сүрдэмээр армиас дөнгөж 10 хан хүн амьд гарч Киев хотынхоо бэхлэлтэнд очсон байна.
Энэ бол бүх христ шүтлэгтэнгүүдийн хувьд аймшиг байлаа.

1 Kommentar:

Оогий hat gesagt…

Yanztai goyo ugnuud baina.
Xairtai shuu axdaaa.
Bas xuurxun exnert ni duu nartaa mend xurgiye